3. VALİLİK ve KAYMAKAMLIĞIN BAKIMEVİ Ziyaretlerinde DENETLENECEK ÖNEMLİ HUSUSLARA İLİŞKİN REHBER BİLGİLER:Hayvanseverlerin Bilgilerine:
İçişleri Bakanlığı tarafından Sn Süleyman Soylu imzası ile yayınlanan 1172, 12867 ve 13498 Sayılı genelgeler ile, Valilik ve Kaymakamlıklara, hem belediye bakımevlerinin ve hem de belediyelerin Hayvanları Koruma Kanunu’nun uygulamalarının DENETİMİ görevi verildi.
Ayrıca, Mülkiye müfettişleri ve mahalli idareler kontrolörleri tarafından TEFTİŞ yapılması, belediyelerin kanun uygulanmasında bir aksaklık, eksiklik ya da hatalı bir uygulama olup olmadığının titizlikle incelenmesi hususu da genelgelerde yer aldı.
Öncelikle, genelgeleri okuyup, illerde valilik ve ilçelerde de kaymakamlığa, bakımevinde başta KISIRLAŞTIRMA ve TEDAVİ olmak üzere, yaşanan tüm sorunları ve çözüm önerilerini, hayvanların toplanma ve bırakılmalarını, madde madde yazarak başvurup randevu isteyiniz. (Şehrinizde bakımevi yok ise, belediyenin genel uygulamalarına ilişkin örnek müracaat yazısı ayrıca hazırlanmıştır.)
Şehrinizdeki belediye bakımevinin denetimi için hazırladığımız “Valilik ve Kaymakamlığın Bakımevi Ziyaretlerinde Denetlenecek Önemli Hususlara İlişkin REHBER Bilgiler” yazısına da yerel sorunları ekleyerek müracaat ediniz ki, mevcutta ne olduğunu ve hayvanlar için nelerin nasıl olması gerektiğini bilsinler. Hiç bir sn vali veya kaymakam barınakta gerek fiziki ve gerekse uygulamaların nasıl olması gerektiğini bilmez. Onun için bu REHBER yazı hazırlanmıştır, unutmayın, önce siz öğrenip sonra da anlatacaksınız.
Kaymakam ve Valillerden randevunuzu ısrarla isteyin ve donanımlı bir şekilde karşılarına geçerek yasal haklarınızı talep edin.
Genelgelerin tümünü görmek için aşağıdaki linki tıklayınız.
https://www.facebook.com/
Nesrin Çıtırık // HayKonfed Başkanı
[email protected]
====================
Vali ve Kaymakam Müracaatı ve Ekinde DENETİM REHBERİ Yazısı
====================
KONU: Vali ve Kaymakamlarca, belediye bakımevlerini yapılacak ziyaretlerde denetlenecek hususlara ilişkin “REHBER BİLGİLERİN” makama sunulması ve randevu talebi.
REHBER YAZI HAZIRLANMASINA YASAL DAYANAK::
İçişleri Bakanlığının 11172, 12867 ve 13498 Sayılı Genelgeleri, Hayvanları Koruma Kanunu ve Yönetmeliği, Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi, Veteriner Hekim Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği, Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi
VALİLİK (veya KAYMAKAMLIK) MAKAMINA
“Hayvanların Korunması” konulu İçişleri Bakanlığı Genelgelerinde “Sn Vali ve Kaymakamlarca bakımevlerinin ziyaret ve denetimi ile ayrıca bu denetimler için “EKİP KURULMASI” talimatı detaylı olarak yer almıştır.
Bu ziyaret ve denetimlerde bakımevine ilişkin denetlenecek hususlara yönelik hazırladığımız ve ekte sunduğumuz REHBER yazıyı makamın bilgisine sunuyor ve konuya ilişkin randevu talep ediyoruz.
Kurulacak ekip içinde STK ve gönüllüler olarak yer almak ve başta kısırlaştırma ve tedavi olmak üzere, belediye bakımevi ziyareti öncesinde, denetim hususlarına ilişkin görüşlerimizi bir ön toplantı ile EKİBİN bilgilerine de iletmek istiyoruz.
Müracaatımıza ilişkin tarafımıza 4982 sayılı yasa gereği bilgi ve cevap verilmesini emir ve müsaadelerinize saygılarımızla arz ederiz.
İSİM, TC NO
EK… 1… Bakımevi Ziyaretinde DENETİM REHBERİ YAZISI
BAKIMEVİ ve UYGULAMALAR DENETİMİ REHBER YAZISI
İçişleri Bakanlığının “Hayvanların Korunması” konulu genelgelerinde aşağıdaki talimatlar yer almıştır. Bakımevi denetimlerinde genelgelerin genel içeriği yanında, aşağıda alıntı yaptığımız bu talimatların önemle dikkate alınması talebimizdir.
Genelgelerde yer alan belli başlı talimatlar:
“…Vali ve Kaymakamlarca görevlendirilen EKİPLER tarafından, hayvan barınakları / hastaneleri, geçici hayvan bakımevleri ve bu amaçla faaliyet gösteren diğer tüm yapı, işletme ve yerleșkelerin resmi tatiller, ulusal, dini bayramlar ve hafta sonlarını da kapsayacak şekilde ziyaret edilerek hayvanların korunmasına yönelik görevlerin yerine getirilip getirilmediğinin takip edilmesi, hususlarının kolluk birimleri, yerel yönetimler, ilgili kamu kurum / kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarıyla koordine edilerek planlanması / uygulanması ve konunun Valiler / Kaymakamlar ile diğer sıralı / sorumlu amirler tarafından bizzat takip edilerek uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesini…”
”…Hayvan barınak/hastanelerinde bulunan veya trafik kazalı, yaralı hayvanlara acil müdahale edilmesi ve hizmetlerin herhangi bir eksiklik/aksaklığa mahal vermeden sürdürülmesi amacıyla resmi tatiller, ulusal ve dini bayramlarda hayvan barınak/hastanelerinde NÖBETÇİ VETERİNER HEKİM ve en az iki personelin görevlendirilmesine yönelik tedbirlerin alınması,…”
“…Vali ve Kaymakamlarca görevlendirilen ekipler tarafından, hayvan barınakları/hastanelerinin resmi tatiller, ulusal ve dini bayramlarda da ziyaret edilerek hayvanların korunmasına yönelik görevlerin yerine getirilip getirilmediğinin takip edilmesi, gerekmektedir…”
“….Hayvan barınak/hastanelerinin, geçici hayvan bakım evlerinin ve bu amaçla faaliyet gösteren diğer tüm yapı, işletme ve yerleşkelerin resmi tatiller, ulusal ve dini bayramların yanında hafta sonlarını da kapsayacak şekilde 7 gün 24 saat esasına göre hizmet vermesi,…”
“…Hayvan barınakları/hastanelerinin belirli periyotlarla ziyaret edilmesi, barınakların mevzuat ile belirlenen şartları taşıyıp taşımadığı hususunda gerekli denetimlerin yapılması,…”
İçişleri Bakanlığı Genelgeleri, Hayvanları Koruma Kanunu ve Yönetmeliği ve Hayvanların Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşmeler ve diğer ilgili yasal mevzuat esas alınarak hazırlanan “Valilik / Kaymakamlığın Bakımevi Ziyaretlerinde Denetlenecek Önemli Hususlara İlişkin Rehber Bilgiler” aynı zamanda bakımevlerini düzenli olarak ziyaret edip denetleyecek ekibin de bilgisine sunulmak üzere hazırlanmıştır.
A.) Bir Kısırlaştırma Merkezi ve Bakımevinde Olması Gereken “Kısırlaştırma Tedavi ve Bakım Koşulları, Personel ve Hizmet Uygulamalarının” Denetiminde REHBER BİLGİLER ve MEVCUT DURUM TESPİTİ:
1-) MESAİ SAATLERİ DENETİMİNDE REHBER BİLGİ: Bakımevi, dini bayramlar ve hafta sonları da dahil olmak üzere 7/24 açık olmalı, tedavi ve bakım hizmetleri kesintisiz sürdürülmelidir. Geceleri de, bakımevi hayvan sayısına göre, nöbetçi olarak asgari 1 veteriner hekim, 1 veteriner teknikeri ve 3 bakıcı bulunmalı ve sokaklardaki yaralı acil hayvanlar için mutlaka ambulans ekibi ile hizmet verilmelidir. Nasıl insan hastanelerinde geceleri hastaneyi kapatıp gitmiyorlarsa, aynı şekilde hayvan bakımevleri de için de, orada canlıların yaşaması nedeni ile geceleri de açık olmalıdır. İcapçı veteriner uygulaması kesinlikle doğru değildir, kabul edilmemelidir. Ayrıca, hafta sonları, dini ve resmi bayramlarda da bakımevi tüm kadrosu ile açık olmalıdır. Çünkü hayvanlar tatillerde ve geceleri de aynı bakım ve tedavi ihtiyacı ile barınakta kalmaya devam ediyorlar.
MEVCUT DURUM ve SORUNLAR: (Yerel gönüllü tarafından yazılmalıdır)
2-) BAKIMEVİ PERSONEL DURUMU DENETİMİNDE REHBER BİLGİ: En küçük ölçekli olan ve 100 hayvan bulunan bakımevinde bile, 7/24 hizmet gereğince ve kısırlaştırma ve tedavinin düzenli yapılması açısından, standart olarak asgari 5 veteriner hekim, aynı sayıda veteriner teknikeri, 16 bakıcı ve mutfakçı, ambulans ekibi, hayvan nakil ekibi, genel yardımcı hizmetler ekibi ve genel idari hizmetlerden 1 müdür olması gereklidir. Bu sayı hayvan sayısı ile doğru orantılı olarak artırılmalıdır. Başta toplama ekibi olmak üzere düzenli eğitim verilmelidir. Bakımevine eleman alınırken hayvan sever kişiler işe alınmalıdır.
MEVCUT DURUM ve SORUNLAR: (Yerel gönüllü tarafından yazılmalıdır)
3-) KISIRLAŞTIRMA ve TEDAVİ DENETİMİNDE REHBER BİLGİ: Kısırlaştırma sayıları aylık ve yıllık olarak kedi ve köpek olarak ayrı ayrı tutulmalıdır. En küçük ölçekli kısırlaştırma merkezi ve bakımevinde günlük 5, aylık 100 ve yıllık olarak 1200 hayvan kısırlaştırılmalıdır. Kısırlaştırmanın tıbbi ve etik koşullarda, hayvan sağlığı ve iyiliği ön plana alınarak yapılması hususu denetlenmelidir. Özellikle tıbbi bakım ve uygulamaların denetimi için, STK temsilcilerinin yanında, Veteriner Hekim Odasından da temsilci bulunmalıdır. Veteriner hekimler, tıpkı insan acil 112 lerdeki tıp doktorları gibi, odanın da devreye girmesi için periyodik eğitimlerden geçmelidir. Belediyenin, bakımevinde yapılmayacak kırık vs gibi ağır operasyon ve tedavilere yönelik uygulamaları için de denetlenmelidir. Tedavi koşulları olmayan belediyeler, röntgen ve diğer gerekli tetkikler için yerel veteriner kliniklerinden hizmet alımını Veteriner Hekimler Odası ile iletişim içinde yapmalıdır. Bakımevine gerekli olan tıbbi ekipman ve ilaçlar, operasyon malzemelerinin düzenli alımı da denetlenmelidir.
MEVCUT DURUM ve SORUNLAR: (Yerel gönüllü tarafından yazılmalıdır)
4-) HAYVANLARIN YASA DIŞI YOLLARLA TOPLANIP ATILMASININ ÖNLENMESİ İÇİN KOŞULLARIN DENETLENMESİNDE REHBER BİLGİ: Hayvanları çoğu belediye toplayıp dağa taşa ormanlara, çöplüklere ve başka şehirlere atmaktadır. Bu durum sahipsiz hayvan sayısında patlamalara sebep olmaktadır. Hayvanların toplanması da denetlenmeli, sorgulanmalı ve hayvanların hem toplanırken hem de bırakılırken mutlaka fotoğraflanması talimatlandırılmalıdır. Tüm kayıtlar Hayvanları Koruma Kanununa uygun olarak tutulmalı, hayvanların kısırlaştırılıp alındıkları yere bırakılmaları şeffaflık ilkesi ile gönüllü, STK ve YHKG lerinin de gözlemine ve bilgisine açık olmalıdır. Çevre ve Şehircilik Müdürlüğünce çöplükler de denetlenmeli, oraya hayvan atan belediyelere ağır cezalar uygulanmalı, oradaki hayvanlar süreç içinde rehabilite edilmeli, beslenmeleri de bu ekibin denetiminde belediye, DKMP ve gönüllülerin de katılımı ile sağlanmalıdır.
MEVCUT DURUM ve SORUNLAR: (Yerel gönüllü tarafından yazılmalıdır)
5-) GECE TOPLAMA YAPILMAMASI UYARISI ve DENETİMİNDEN REHBER BİLGİ: Belediyeler genelde geceleri toplama yaparak, bu hayvanları yok etme yolunu seçerler. Bu husus denetiminde, Geceleri TOPLAMA YAPILMAMASI talimatlandırılmalıdır. Buna ek olarak, yakalanırken zaten bir travma yaşayan hayvanlar, bir de gece karanlığında, köpek sesleri ile dolu bilmedikleri bir yere getirildiklerinde, büyük bir korku yaşıyorlar. Çoğu altlarına çiş ve kaka yapıyor. Eğer, kondukları bölmede daha önceden konan hayvanlar var ise, yeni gelene saldırma ve yaralama daha ilk andan başlıyor.
MEVCUT DURUM ve SORUNLAR: (Yerel gönüllü tarafından yazılmalıdır)
6-) BELEDİYENİN YHKG ve STK ve GÖNÜLLÜLER İLE İLETİŞİM İÇİNDE ÇALIŞMA DURUMUNUN DENETLENMESİNDE REHBER BİLGİ: Belediyelerin ve tüm ilgili resmi kurumların, YHKG, gönüllüler ve STK lar ile sahipsiz hayvanlara yönelik tüm hizmetlerinde iletişim içinde çalışmaları yasa ve yönetmelikte hükme bağlanmıştır. Bu çalışmanın olup olmadığı da denetlenmelidir. Bu bağlamda, bakımevinde gönüllü destek hizmeti sağlamak isteyen gönüllülerin “mesai saatleri içinde bakımevinde bulunmaları” yasal bir haktır. Ziyaretçi ile gönüllü (STK ve YHKG) birbirinden tamamen ayrılmalıdır. Ziyaret saatleri, yasada tanımlanan gönüllüler için değil, “bakımevini ziyaret etmek isteyen vatandaşlar” içindir. Bu yasal hüküm bakımevinde belediyece titizlikle uygulanmalıdır.
MEVCUT DURUM ve SORUNLAR: (Yerel gönüllü tarafından yazılmalıdır)
7-) HAYVANLARA VERİLEN YEMEK ve MAMA KALİTESİNİN VE YENME DURUMU BİLGİSİ ve DENETLENMESİNDE REHBER BİLGİ: Hayvanlara verilen mamanın yenip yenmediği, alım koşulları da mutlaka denetlenmelidir. Çünkü bakımevlerinde hayvanlara genelde yenmeyen çöp mamalar verilmektedir. Bu çöp mamalara çöplüklerden toplanan hayvan ölüleri ve kokmuş sakadatların bile konduğu duyumları alınmaktadır. Hayvanların verilen mamaları yeme durumlarının kontrolü gönüllülerce de gözlemlenmeli ve mama alımı devamına ona göre karar verilmelidir. Mama ihalesi şartnamesine, hayvanların yemediği mamaların iadesi şartı konulmalıdır. Alınan mamalar, kaymakamlık ve valilikçe oluşturulan BESLEME GURUPLARI üyelerince farklı yerlerde besleme yapılarak kontrol edilmelidir. Mamaların içerik listesi, farklı yöntemlerle manipüle edileceği için, mama kalitesi konusunda kriter olamaz.
MEVCUT DURUM ve SORUNLAR: (Yerel gönüllü tarafından yazılmalıdır)
8.) HAYVANLARA YEMEK VERİLMESİ KOŞULLARI BİLGİSİ ve DENETLENMESİNDE REHBER BİLGİ: Yemek verilmesine ilişkin hususlar da denetimin önemli bir maddesi olmalıdır. Yemek saatleri çok önemlidir. Toplu alanlarda aynı anda fazla sayıda yemek kabında yemek verilmelidir. Yemekler birbirinden uzak konmalı ki hayvanlar birbirleri ile kavga etmeden rahat yesin. Aynı anda birbirinden mesafeli yemek kaplarına yemek konursa, yemek kavgası ve yaralanmalar en aza iner. Bir hayvanın yiyeceği miktarın gram olarak hesaplanması, toplu yaşam alanları için geçerli değildir, vahim bir hatadır. Güçlü hayvanlar daha çok yer, zayıflar yemeğe yaklaşamaz. Dikkat edilmesi gereken çok önemli bir husus, bütün köpekler yemeğini yiyip çekildikten sonra TEPSİLERİN DİBİNDE mutlaka mama veya YEMEK kalmalıdır . Eğer tepsilerin dibinde yemek yoksa, bu mağdur ve mazlum olan hayvanların aç kaldığını gösterir.
MEVCUT DURUM ve SORUNLAR: (Yerel gönüllü tarafından yazılmalıdır)
B.) Bir Kısırlaştırma Merkezi ve Bakımevinde Olması Gereken FİZİKİ ve Yapısal Koşulların Denetiminde REHBER BİLGİ ve MEVCUT DURUM TESPİTİ:
1-) İLK MÜŞAHEDE, KÜÇÜK ve ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ TEDAVİ VE ÇOK AMAÇLI BÖLMELERİN KOŞULLARI ve DENETİMİNDE REHBER BİLGİ: Hayvanların ilk gelişlerinde, yasal zorunluluk olarak 10 gün boyunca kondukları İLK MÜŞAHEDE bölmeleri ve ameliyat sonrası iyileşme sürecinde ve normal tedavi sürecinde kondukları KÜÇÜK ve ORTA büyüklükteki bölmeler kapalı ve açık alanlardan oluşmalıdır.
Bu kapalı ve açık alanlar arasında mazgallı oluk bulunmalı ki, zemin yıkanması sırasında hayvanların bir diğer tarafa geçsinler, sığınacakları kuru alanlar olsun ve ıslak zemine mahkum olmasınlar. Açık alanların üstü mutlaka sundurma ile kapalı olmalı, bu sundurma yatay gelen güneş ışınlarından da korunması için uzun olmalıdır. Yeterli büyüklükteki sundurma, kışın yağmur ve kardan kışın da güneşten korumak için önem taşımaktadır. Zemin KOLAY yıkanabilir ve eğimli olmalıdır. Kapalı odaların mutlaka küçük pencereleri olmalıdır ki, havalandırma sağlansın.
MEVCUT DURUM ve SORUNLAR: (Yerel gönüllü tarafından yazılmalıdır)
2-) SÜREKLİ KALACAK MAĞDUR HAYVANLAR İÇİN YAŞAM BAHÇESİ BÖLMELERİNİN ÖZELLİKLERİNİN DENETİMİNDE REHBER BİLGİ: Mağdur, muhtaç, sakat ve terk edilmiş hayvanların SÜREKLİ kalacakları toprak zeminli YAŞAM BAHÇELİ BÖLMELER ise teraslı odalardan, sundurmalı klübelerden ve bahçelerden oluşmalıdır. Yaşam bahçeli bölmelerin ebatları alan büyüklüğüne ve kullanma ihtiyacına göre değişebilir.
a-) Teraslı odalar, 20 metrekareden az olmamalı, teras kısmı ise 2 veya 3 er metre oda zemininden taşmalıdır. Terasın önünde oluk olmalı, yıkanma durumunda sular bahçeye değil, bu oluklardan akıp gitmelidir. Teraslı odaların teras da dahil üstü, terası da dışa doğru en az 1 er metre taşacak şekilde sundurma ile kapatılmalıdır.
b-) Terasların etrafında geniş bahçeler olmalıdır. Bahçelerde de mutlaka akıntı ve drenaj iyi olmalıdır. Bahçe çitleri kalın çelik hasır tel olmalı, tenis kortlarının etrafındaki gibi, en az iki metre yüksekliğinde olmalıdır.
c-) Bahçelerinde ise, adacıklar halinde altında sundurmalı klübeler olmalıdır. Klübelerde en önemli özellik, tabanında 5-6 cm eğim olması ve girişinde eşik olmamasıdır. Kulübeler veya teraslı odalar hiç bir zaman arka duvara dayanmamalıdır. Kavga eden hayvanların sıkıştırılacağı ve kaçamayacakları bir köşe olmamalıdır.
MEVCUT DURUM ve SORUNLAR: (Yerel gönüllü tarafından yazılmalıdır)
3-) HAYVANLARIN KONACAĞI BÖLMELERİN BÜYÜKLÜĞÜNE YÖNELİK DENETİMDE REHBER BİLGİ: Belediyeler genel olarak bir hayvan için 1 metrelik alan gerek gibi akıl dışı ve hayatın olağan akışına canlı organizmasına aykırı bir hesaplama yaparlar. O bir metre olarak telaffuz edilen, hayvanların dinlenme sırasında sığınacakları kapalı alan ölçüsüdür. Onun dışında, hayvanların koşmak hareket etmek için geniş açık alanlara ihtiyaçları vardır. Dar bölmelere sıkıştırılmış hayvanların iç organları ve bedensel sistemleri hareketsizlikten zaten iflas eder. Tedavi süreci dışında hiçbir hayvan hareket edemeyeceği beton bölmelere dar alanlara mahkum edilmemelidir.
MEVCUT DURUM ve SORUNLAR: (Yerel gönüllü tarafından yazılmalıdır)
4-) KEDİ KISIRLAŞTIRMA MERKEZLERİNİN ŞEHİR İÇİNDE KURULMASI ve BAKIMEVİNDE MAĞDUR KEDİLER İÇİN YAŞAM ALANLARI DENETEMİNDE REHBER BİLGİ: Kediler için, şehrin ana merkezlerinde veya parklarda kısırlaştırma ve tedavi üniteleri olmalıdır. Çünkü, belediye ekipleri kedi yakalayamaz, kedileri ancak bakan besleyen gönüllüler tutabilir. Dolayısı ile ulaşımı kolay olan şehir merkezlerindeki kedi kısırlaştırma merkezlerine kedileri gönüllüler götürebilir. Bakımevlerinde sadece mağdur sakat terk edilmiş ve yavrulu anneler için bahçelerden ve ısıtmalı odalardan oluşan kedi yaşam alanları olmalıdır. Belediyeler hiç bir şekilde kedi toplamamalı.
MEVCUT DURUM ve SORUNLAR: (Yerel gönüllü tarafından yazılmalıdır)
5-) BAKIMEVİNE KAMERA KONMASININ UYARISI: Bakımevinin tüm bölmeleri görülecek şekilde KAMERA sistemi olup olmadığı da denetimin önemli bir maddesi olmalıdır. Uygulamaların izlendiğinin bilinmesi, hizmetin kalitesini daima artırır.
Nesrin Çıtırık.
Hayvanların Yaşam Hakları Konfederasyonu Başkanı (HayKonfed)
