ASLININ AYNIDIR
T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI İller İdaresi Genel Müdürlüğü
Sayı : 23635644-249- 11172 07/07/2020
KONU : Hayvanların Korunması
“Hayvanların sağlıklı bir ortamda yaşamalarını ve iyi muamele görmelerini temin etmek, acı, ıstırap ve eziyet çekmelerine karşı en iyi şekilde korunmalarını sağlamak ve mağduriyetlerini önlemek, kendi aralarında ve çevreyle bir düzen içinde yürüttükleri ilişkilerini biyolojik, fiziksel ve ekolojik sistem içerisinde sürdürmelerini sağlamak” doğal dengenin korunması açısından bir gerekliliktir.
Bu dengenin korunması açısından son derece önem taşıyan;
1. Hayvanlara kötü muamele ve işkencenin önlenmesi, bu şekilde tutum ve davranışta bulunanların tespit edilmesi ve haklarında ilgili mevzuatınca belirlenen yasal işlemlerin yürütülmesi,
2. Hayvanların dövüştürülmesi veya yarıştırılması başta olmak üzere hayvanlar üzerinden yürütülen her türlü yasa dışı bahisle mücadele edilmesi,
3. Hayvanların korunması noktasında yasal yükümlülükleri bulunan mahalli idare birimlerinin (belediyeler ve il özel idareleri) sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerinin teftiş edilmesi ve bu hususta ilgili mahalli idare birimlerinin konusu suç teşkil eden eylem, tutum veya uygulamalarına yönelik soruşturma yapılması,
Görevleri, Bakanlığımıza bağlı denetim birimleri veya genel kolluk teşkilatları aracılığıyla yerine getirilmektedir.
Bu çerçevede Bakanlığımızca, hayvan hakları ve hayvanların korunması bakımından Vali/Kaymakamlarımız başta olmak üzere, denetim birimleri ve genel kolluk teşkilatlarımızın görev ve sorumluluklarında olan konularda/alanlarda, mevzuat ile kendilerine verilen görev ve sorumlulukların eksiksiz yerine getirilmesi, kurumsal kapasitenin, koordinasyon ve iş birliğinin geliştirilmesi, toplumsal farkındalığın artırılması ayrıca bu konudaki bilinç seviyesinin yükseltilmesi için aşağıda belirtilen hususların uygulanması gerektiği değerlendirilmiştir.

I¬ Vali ve Kaymakamlarca;
Vali ve Kaymakamlar tarafından sahipsiz ve güçten düşmüş olanlar başta olmak üzere hayvanlara karşı insanlık dışı davranışlara (eziyet, işkence, cinsel istismar, zehirleme, toplu öldürme vb.) kesinlikle fırsat verilmeyecek şekilde her türlü tedbirin alınması,
Bakanlığımızın 30.04.2020 tarih ve 7486 sayılı Genelgesi doğrultusunda; yerel yönetimlerle gerekli koordinasyonun sağlanarak sokak hayvanlarının korunması, beslenmesine yönelik faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları ve yerel hayvan koruma görevlileri (gönüllüler) ile iş birliğinin sağlanması, sokak hayvanlarının bulunduğu bölgeler esas alınarak yerel yönetim, kamu kurum ve kuruluşları ile gönüllülerden oluşan “Hayvan Besleme Gruplarının” oluşturulması, sivil toplum kuruluşları ve yerel hayvan koruma görevlileri (gönüllüler) ile iletişim ve iş birliği içerisinde çalışmalar yürütülmesi, Hayvan barınakları/hastanelerinin belirli periyotlarla ziyaret edilmesi, barınakların mevzuat ile belirlenen şartları taşıyıp taşımadığı hususunda gerekli denetimlerin yapılması,
Konuya ilişkin il düzeyinde yürütülen iyi uygulama örneklerinin kamuoyuyla paylaşılması, konuyla ilgili çalışmaların teşvik edilmesi amacıyla başarılı görülen personelin taltif edilmesi,
Yaban hayatının ve ekolojik dengenin korunması amacıyla ilgili mevzuat dâhilinde kolluk birimlerince yapılan denetimlerin artırılması,

II. Belediyelerin Denetimi;
Gerek 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu gerekse Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği belediyelere; sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların toplatılması, kısırlaştırılması, aşılanması, gerekli tıbbî bakımlarının yapılması ve işaretlenmesi, alındığı ortama geri bırakılması, bu işlemler için geçici bakımevlerinin kurulması gibi” son derece önemli görevler vermiştir.
Bilindiği üzere ilgili mevzuat hükümleri uyarınca mahalli idarelere tevdi edilen görevlerle ilgili teftiş ve soruşturma yapma yetkisi İçişleri Bakanlığının yetkileri arasındadır.
Bu çerçevede;
Mülkiye müfettişleri ve mahalli idareler kontrolörleri tarafından gerçekleştirilecek teftişlerde hayvanların korunması konusunda belediyelere verilen görevlerin yerine getirilmesi esnasında herhangi bir aksaklık, eksiklik ya da hatalı uygulama olup olmadığının titizlikle incelenmesi,
Mülkiye Teftiş Kurulu ve Kontrolörler Başkanlığınca teftiş rehberlerinde bu konuya ilişkin ayrı bir başlık açılması, denetlenmesi gereken hususların rehberde detaylıca yer almasının sağlanması,
Vali ve Kaymakamlarca, belediyelerin hayvanların korunmasına yönelik görevlerini yerine getirmedeki ihmal veya kasıtlı uygulamalarının takip edilmesi, gerekli hallerde inceleme/soruşturma başlatılması ya da Bakanlığımızdan inceleme/soruşturma başlatılmasının talep edilmesi,

III. Genel Kolluk Birimlerinin Uzmanlaştırılması ve Yetkilendirilmesi
Genel kolluk birimlerimizde görevli personelin hayvanların korunması konusunda uzmanlaşmalarını ve bu yolla denetim faaliyetlerinin etkin şekilde sürdürülmesini temin etmek amacıyla;
Jandarma Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde Çevre, Doğa ve
Hayvanları Koruma Şube Müdürlüğü; illerde ise İl Jandarma Komutanlıkları ve İl Emniyet Müdürlükleri bünyesinde (gerekli görülen ilçelerde de aynı esaslara uygun olacak şekilde) Çevre, Doğa ve Hayvanları Koruma Büro Amirlikleri/Timlerinin kurulması,
Kurulacak büro/timlerde yeterli sayıda personel görevlendirilmesi, personelin seçiminde konuya yatkınlık (lisans ya da önlisans sırasında veterinerlik eğitimi alma vb.) açısından gereken özenin gösterilmesi ve ihtiyaca uygun nitelikte özel donanımlı araçların tahsis edilmesi,

IV. Hayvanların Korunmasına Yönelik İhbar ve Şikayet UygulamasıGeliştirilmesi
Hayvanların haklarının korunması, hayvanlara karşı işlenen suç ve kabahatlerin engellenmesi, işlenen suç veya kabahatlerin karşılıksız kalmaması ve ivedilikle müdahale edebilmesi için etkin bir ihbar, şikayet ve istek mekanizmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu amaçla;
Bakanlığımız Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca (genel kolluk birimleri ile koordineli şekilde) sosyal medya uygulama mağazalarından indirilebilecek bir mobil aplikasyonun
30 Temmuz 2020 tarihine kadar hazır hale getirilmesi,
Hayvan Dostu İnsanlar (HAYDİ) isimli uygulamanın vatandaşlarımıza duyurulması, yaygınlaştırılması ve etkin kullanımı için Bakanlığımızın merkez birimleri, bağlı kuruluşları ve taşra birimlerince gerekli farkındalık çalışmalarının yürütülmesi, hayvanların korunmasına yönelik gönüllülük esasına göre faaliyetler yürüten sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte ortak çalışmalar yapılması, gerekmektedir.
Hayvanların; yaşam ile fiziksel/ruhsal bütünlüklerinin korunmasına ilişkin haklarının her şart ve durum altında ön planda tutulması suretiyle yukarıda belirtilen hususların kolluk birimleri, yerel yönetimler, ilgili kamu kurum/kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarıyla koordine edilerek planlanması/uygulanması ve konunun Valiler/Kaymakamlar ile diğer sıralı/sorumlu amirler tarafından bizzat takip edilerek uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi hususunda;
Bilgi ve gereğini arz ve rica ederim.

Süleyman SOYLU
Bakan
Dağıtım:
Gereği: Bilgi:
Merkez Birimlerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığına
81 İl Valiliğine Tarım ve Orman Bakanlığına
Jandarma Genel Komutanlığına
Emniyet Genel Müdürlüğüne
Sahil Güvenlik Komutanlığına
Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığına

============================

ASLININ AYNIDIR
T.C. İÇ İŞLERİ BAKANLIĞI İller İdaresi Genel Müdürlüğü
Sayı: 67430768-249-E.12867
Konu:Hayvanların Korunması İlave Tedbirler 07.08.2020
İlgi: 10.07.2020 tarihli ve 11172 sayılı Genelgemiz.

Hayvanların sağlıklı bir ortamda yaşamalarını ve iyi muamele görmelerini temin etmek, acı, ıstırap ve eziyet çekmelerine karşı en iyi şekilde korunmalarını sağlamak, kendi aralarında ve çevreyle bir düzen içinde yürüttükleri ilişkilerini biyolojik, fiziksel ve ekolojik sistem içerisinde sürdürmelerini sağlamak amacıyla ilgide kayıtlı Genelge yayımlanmış: hayvanlara karşı işlenen suç ve kabahatlerin engellenmesi, işlenen suç ve kabahatlerin karşılıksız kalmaması ve ivedilikle müdahale edilebilmesi için etkin bir ihbar, șikayet ve istek mekanizması olarak Hayvan Durum İzleme (HAYDİ) mobil uygulaması hayata geçirilmiştir.
Yine anılan Genelge'de, hayvan barınakları/hastanelerinin belirli periyotlarla ziyaret edilmesi ve barınakların mevzuat ile belirlenen şartları taşıyıp taşımadığı hususunda gerekli denetimlerin yapılması, belediyelerin hayvanların korunmasına yönelik görevlerini yerine getirmedeki ihmal veya kasıtlı uygulamalarının takip edilmesi, gerekli hallerde inceleme/soruşturma başlatılması ya da Bakanlığımızdan inceleme/soruşturma başlatılmasının talep edilmesi talimatlandırılmıştır.
Ancak hayvan barınak/hastanelerinde çalışan görevlilerin resmi tatil, ulusal ve dini bayramlarda izne ayrılmaları nedeniyle barınak/hastanelerde hali hazırda tedavisi devam etmekte olan ve/veya trafik kazalı, yaralı ve acil müdahale gerektiren hayvanların, yeterli veteriner ve ekip olmadığından barınak/hastane veya sokaklarda acı, ıstırap ve eziyet Içerisinde yaşadıklarına ve/veya can verdiklerine yönelik Bakanlığımıza şikayetler ulaşmaktadır.
Bu kapsamda, ilgide kayıtlı Genelge'ye ilave olarak Vali ve Kaymakamlarca;
- Hayvan barınak/hastanelerinde bulunan veya trafik kazalı, yaralı hayvanlara acil müdahale edilmesi ve hizmetlerin herhangi bir eksiklik/aksaklığa mahal vermeden sürdürülmesi amacıyla resmi tatiller, ulusal ve dini bayramlarda hayvan barınak/hastanelerinde nöbetçi veteriner hekim ve en az iki personelin görevlendirilmesine yönelik tedbirlerin alınması,
- Vali ve Kaymakamlarca görevlendirilen ekipler tarafından, hayvan barınakları/hastanelerinin resmi tatiller, ulusal ve dini bayramlarda da ziyaret edilerek hayvanların korunmasına yönelik görevlerin yerine getirilip getirilmediğinin takip edilmesi, gerekmektedir.
Hayvanların; yaşam ile fiziksel/ruhsal bütünlüklerinin korunmasına ilişkin haklarının, her şart ve durum altında ön planda tutulması suretiyle yukarıda belirtilen hususların kolluk birimleri, yerel yönetimler, ilgili kamu kurum/kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarıyla koordine edilerek planlanması /uygulanması ve konunun Valiler/Kaymakamlar ile diğer sıralı/sorumlu amirler tarafından bizzat takip edilerek uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi hususunda;
Bilgi ve gereğini arz ve rica ederim.

Süleyman SOYLU
Bakan
Dağıtım Gereği: 81 İl Valiliğine,
Jandarma Genel Komutanlığına,
Emniyet Genel Müdürlüğüne,
Sahil Güvenlik Komutanlığına,
Mülkiye Teftiş Kurulu Başkanlığına,
Kontrolörler Başkanlığına,
Bilgi:
Çevre ve Şehircilik Bakanlığına,
Tarım ve Orman Bakanlığına
===========================

ASLININ AYNIDIR
T.C. İÇ İŞLERİ BAKANLIĞI İller İdaresi Genel Müdürlüğü
20.08.2020 Sayı:674 30768-249- E.13498
Konu : Hayvanların Korunması,

İlgi: a) 10.07.2020 tarihli ve 11172 sayılı Genelgemiz.
b) 07.08.2020 tarihli ve 12867 sayılı Genelgemiz.

İlgide kayıtlı Genelgelerde Vali ve Kaymakamlarımızın koordinasyonunda yapılması gerekenler belirtilmiş ise de uygulamadan kaynaklı bazı sorun alanlarının olduğu Bakanlığımıza iletilmektedir.
Bu nedenle, uygulamada yeknesaklığın sağlanması amacıyla ilgide kayıtlı Genelgelerde getirilen bazı hususlara ilişkin olarak aşağıda belirtilen açıklamaların yapılması gerekli gorülmüştür.
-5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda "hayvan barınağı" ifadesi bulunmamakla birlikte, ilgi Genelgelerimizde belirtilen hayvan barınakları ifadesinin "geçici hayvan bakimevi" ile bu amaçla faaliyet gösteren diğer tüm yapı, işletme ve yerleșkeleri de kapsadığı,
-Hayvan barınak/hastanelerinin, geçici hayvan bakım evlerinin ve bu amaçla faaliyet gösteren diğer tüm yapı, işletme ve yerleşkelerin resmi tatiller, ulusal ve dini bayramların yanında hafta sonlarını da kapsayacak şekilde 7 gün 24 saat esasına göre hizmet vermesi,
-Vali ve Kaymakamlarca görevlendirilen ekipler tarafından, hayvan barınakları/hastaneleri, geçici hayvan bakımevleri ve bu amaçla faaliyet gösteren diğer tüm yapı, işletme ve yerleșkelerin resmi tatiller, ulusal, dini bayramlar ve hafta sonlarını da kapsayacak şekilde ziyaret edilerek hayvanların korunmasına yönelik görevlerin yerine getirilip getirilmediğinin takip edilmesi, hususlarının kolluk birimleri, yerel yönetimler, ilgili kamu kurum/kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarıyla koordine edilerek planlanması/uygulanması ve konunun Valiler/Kaymakamlar ile diğer sıralı/sorumlu amirler tarafından bizzat takip edilerek uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesini arz ve rica ederim.

H. Kürşat KIRBIYIK
Bakan a.
Genel Müdür

Dağıtım Gereği:
81 İl Valiliğine,
Jandarma Genel Komutanlığına,
Emniyet Genel Müdürlüğüne,
Sahil Güvenlik Komutanlığına,
Mülkiye Teftiş Kurulu Başkanlığına,
Kontrolörler Başkanlığına

Bilgi:
Çevre ve Şehircilik Bakanlığına,
Tarım ve Orman Bakanlığına